Vandaag sterft mijn oom

Het is lang lijdensweg geweest. Hij had ALS. Maar hoewel ik al jaren weet dat hij stervende is, komt zoiets dan toch heel plotseling. Gister hoorden wij dat zijn toestand ineens hard achteruit ging. En vandaag zal hij sterven. Per euthanasie. Hij kan niet meer slikken en amper ademhalen en gezien zijn ziekte weet je dat dit niet meer beter zal worden. Hij is niet gelovig. Dat is droevig.

Dit is niet het eerste sterfgeval die de kinderen meemaken. In de laatste 3 jaar hebben wij mijn Oma begraven, mijn tante (de vrouw van deze oom), een andere oom en nu deze oom. In onze sociale kring hebben wij de vader van een goede vriend en een lieve buurman begraven dit afgelopen jaar.

De kinderen nemen wij mee naar de begrafenissen want wij zijn van mening dat de dood bij het leven hoort. Ze nemen het heel vanzelfsprekend aan - stellen op het moment zelf honderd vragen over wat er gebeurt en wat ze zien en horen. We nemen ze op schoot en knuffelen veel met hen. Ze mogen alles vragen.
Zo vroeg mijn oudste waarom mijn tante zo'n mooie vest aan had - die werd dan toch ook verbrand en was dat niet jammer van zo'n mooie vest?
En doet het pijn - dood zijn?

Maar zodra de begrafenis over is zijn ze alweer met het leven bezig. Voor hen gaat het leven veel sneller weer door. Zij ervaren denk ik, dat gemis nog niet zo intens. Mede omdat zij nog niet zo'n goede tijdsbesef hebben. Ons lijden zit voor een deel ook in het besef dat dit afscheid zo lang zal duren.
Maar ook omdat ze weinig persoonlijk contact hadden met deze familieleden. Iemand waar ze vaak logeren of mee spelen - dat zou misschien intenser gemist worden. Dat gemis van liefde en aandacht zou hun levens direct raken en - net als bij ons - regelmatig opnieuw beleefd worden.
Wanneer gaan we weer bij Oma logeren? Wanneer komt Oom weer op bezoek?

De dood is in ons huis altijd bespreekbaar geweest. Maar wat begrijpen ze al? Waar kan ik extra uitleg geven? Ik ga op zoek naar rouwverwerking bij kinderen. Mijn kinderen zijn op het moment van dit schrijven 0, 6 en 7 jaar. Waar ik het over ga hebben:

• Het verschil tussen levend (mens, dier, plant) en levenloos (stoel, auto, schoen). Bron: Monuta
  Hoe kun je zien dat iets leeft? Het ademt en eet en drinkt. Als ze dat niet meer kunnen dan gaan ze dood.
• Directe oorzaken van dood (ouderdom, ziekte of een ongeluk). En waaraan is oom overleden.
• Gevolgen van de dood.
  In dit leven zien we iemand niet meer. Mensen die in Jezus geloven zullen elkaar weer zien in de hemel.
  In de hemel krijgen wij een nieuw lichaam. Het oude zieke en gebroken lichaam laten we achter als we sterven. Dat oude lichaam begraven we hier op aarde. En in het nieuwe mooie gezonde lichaam leven we dan verder in de hemel. 
• En mensen die niet geloven - zoals mijn oom?
  Over mijn oom zal ik zeggen dat alleen God zijn hart kent. Wij hopen dat hij op het laatst zijn vrede heeft gemaakt met God - zoals ook de man aan het kruis dat deed vlak voor zijn sterven. En daarvan zei Jezus 'Je zult vandaag nog bij mij in de hemel zijn'.  
• Verdriet. Boosheid. Angst.
  Bij de dood hoort verdriet want je neemt afscheid van iemand. Die persoon zie je heel lang niet meer. En dat maakt veel mensen verdrietig.
  En soms boosheid. Boosheid omdat je die persoon helemaal niet wilt missen. Omdat je niet begrijpt waarom iemand dood moest gaan.
  De dood kan je ook bang maken. Bang om nog iemand kwijt te raken. Bang omdat je soms niet goed weet of een afscheid van mama en papa nu lang of kort zal duren. Kom jij wel terug? Zie ik je zo wel weer? Of ga je ook dood?
  Dood hoort bij het leven. Alles wat leeft gaat een keertje dood. Onze troost is dat wij weten dat er leven is na de dood. Na de dood zien we elkaar weer terug. 

Voor mij persoonlijk zijn er nog veel vragen rondom de dood die onbeantwoord zijn, maar daarover zal ik een andere keer verder schrijven. Eerst staat op de planning het creëren van een rustig ongestoord moment waarop ik de kinderen bij mij op schoot kan nemen en met hen dit droevige nieuws kan delen. 

Heb jij hier ervaring mee? Hoe heb jij het aan je kind verteld? 

Extra

Goed artikel met uitleg over hoe de dood door kinderen per leeftijdscategorie wordt ervaren. Bron: CJG Heusden.